Szansa na zrównoważony rozwój Żywiecczyzny

Jak wynika z danych monitoringu środowiskowego, powiat żywiecki znajduje się w czołówce obszarów o największym zanieczyszczeniu powietrza w Polsce. Ze względu na uwarunkowania geograficzne problem dotyczy miasta Żywiec i pozostałych gmin wiejskich tworzących powiat. Na terenie Żywiecczyzny rozwiązanie problemu niskiej emisji nie jest więc możliwe bez wspólnych działań wielu podmiotów. W lutym ub. roku władze powiatu i samorządy gminne podpisały list intencyjny, dotyczący ścisłej współpracy w zakresie ochrony powietrza i rozwoju energetyki (OZE). Wskazano, że instytucją, która zajmie się realizacją nowych przedsięwzięć w imieniu gmin, będzie Związek Międzygminny ds. Ekologii. Kolejnym krokiem było uzyskanie poparcia ze strony władz regionu. 9 czerwca br. podpisano list intencyjny w zakresie współpracy na rzecz ochrony powietrza i energetyki prosumenckiej z Wojciechem Saługą, marszałkiem województwa śląskiego oraz Zarządem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Dodatkowo opracowano „MasterPlan ograniczenia niskiej emisji i zarządzania zrównoważoną energią”, powstały też Plany Gospodarki Niskoemisyjnej (tzw. PGN-y).

12 grudnia tego roku w siedzibie Związku Międzygminnego ds. Ekologii w Żywcu ponad 30 podmiotów (przedstawiciele samorządów, przedsiębiorcy, stowarzyszenia, wyższe uczelnie oraz parafie) jednomyślnie podpisały list intencyjny, dotyczący utworzenia Klastra Energii „Żywiecka Energia Przyszłości”. Klaster stanowi cywilnoprawne porozumienie, którego nieodłącznymi elementami są wytwarzanie energii elektrycznej i równoważenie zapotrzebowania na nią. Możliwe będzie tu m.in. prowadzenie działalności dystrybucyjnej w ramach sieci przesyłowej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV. Koordynatorem klastra będzie Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu. Co istotne, Klaster może uzyskać status pilotażu wspieranego przez Ministerstwo Energii. Najważniejsze spośród nowych przedsięwzięć będą Ponadgminny Program Ograniczenia Niskiej Emisji koordynowany przez Związek oraz indywidualne inwestycje gmin. Planowane jest również tworzenie tzw. lokalnych spółdzielni energetycznych oraz współpraca z największymi firmami na Żywiecczyźnie na rzecz zmiany wizerunku obszaru, na przyjazny ekologicznie.

Rolą klastra powinno być systemowe wspieranie procesów zarządzania potrzebną ilością energii oraz wielkością jej wytwarzania z lokalnych, rozproszonych źródeł. Jednocześnie dzięki przyłączeniu do „nadrzędnej” sieci dystrybucji, nadwyżki lub niedobory energii w mikrosieci mogą być bilansowane z operatorem systemu dystrybucyjnego. Podpisanie listu intencyjnego to pierwszy formalny krok w stronę realizacji przedsięwzięć. Na początku następnego roku zainteresowane współpracą podmioty podpiszą stosowne umowy. W całej Polsce zainicjowano dotychczas tylko kilka tego typu przedsięwzięć, co plasuje Żywiecczyznę na podium w zakresie innowacyjnych rozwiązań klastrowych.

Warto pamiętać, że elementem scalającym powiat żywiecki są rzeki Soła i Koszarawa, a jego sercem Jezioro Żywieckie. Kluczowym elementem dla ważnych lokalnie projektów pozostaje właśnie woda.

Kolejne przedsięwzięcie w zakresie zrównoważonego rozwoju Żywiecczyzny obejmuje rewitalizację rzek, potoków i Jeziora Żywieckiego oraz rozbudowę infrastruktury turystycznej, zgodnie z opracowaną przez partnera holenderskiego „Koncepcją Rozwoju Gmin Powiatu Żywieckiego”. Zgodnie z harmonogramem prac tej inwestycji do końca 2016 roku podjęte zostaną działania uruchamiające proces wytypowania i przygotowania do realizacji kluczowych dla obszaru projektów. Każdym działaniom towarzyszyć będą spotkania i konsultacje. Należy zaznaczyć, że współpraca ta stanowi ważny element przygotowania projektów odpowiadających wymogom perspektywy finansowej UE do 2020 roku.