Mazury Zachodnie. Ciekawe miejsca nie tylko na majówkę

O miano stolicy Mazur Zachodnich konkurują dwa miasta: Ostróda i Iława. Różnią się, lecz oba są doskonale przygotowane na przyjazd turystów. Iława to wręcz mekka żeglarzy z pięknym, rozległym Jeziorakiem, w Ostródzie bazuje Żegluga Kanału Elbląskiego. Miasta pośród jezior i pięknych lasów. Z rozwiniętą infrastrukturą noclegową i restauracyjną, są świetną bazą wypadową do poznania mazurskich tajemnic.

Termin Mazury Zachodnie jest nowym wynalazkiem, budzi wiele kontrowersji, ale z grubsza określa krainę, niegdyś nazywaną Prusy Górne, po niemiecku - Oberland. Stąd, nie jest tożsamy z całą zachodnią częścią województwa Warmińsko-Mazurskiego. Okręg górnopruski obejmował starostwa w Pasłęku, Miłakowie, Morągu, Przezmarku, Kwidzynie, Prabutach, Szymbarku, Iławie, Zalewie, Miłomłynie, Ostródzie, Olsztynku, Dąbrównie, Działdowie, Nidzicy i Szczytnie.

Miasta oberlandzkie, mocno ucierpiały podczas przejścia Armii Czerwonej w 1945 roku, zresztą przez wieki były wielokrotnie zmuszone do odbudowy, tu historia była brutalna. Mimo to wszędzie znajdziemy świadectwa ich średniowiecznej świetności. Kościoły, zamki, pałace, jest, co zwiedzać, a warto otworzyć wyobraźnię by zrozumieć skomplikowaną historię tej ziemi.

Niewątpliwie flagową atrakcją Mazur Zachodnich jest Kanał Ostródzko - Elbląski. Mamy tu do czynienia z niezwykłym, unikalnym w skali europejskiej rozwiązaniem hydrotechnicznym, okraszonym niepowtarzalnymi walorami przyrodniczymi. Nie bez przyczyny, kanał został uznany za jeden z siedmiu cudów Polski, a od 2011 roku ma status Pomnika Historii. Bogactwo przyrody, piękno mazurskiego krajobrazu, śluzy, i pochylnie gdzie statki „pływają po trawie”. To oferują turystom rejsy szlakiem Kanału Elbląskiego.

Na pewno warto spędzić dzień na zwiedzaniu Skansenu w Olsztynku, gdzie poznamy wiejską architekturę dawnych Prus, świetnie wyeksponowaną w idealnej harmonii z naturą. Mnóstwo eksponatów, zwierzaki, warsztaty, prezentacje i koncerty, można spędzić cały dzień. Dzieci nie będą się nudzić.

Jeziorak to najdłuższe jezioro w Polsce, raj dla wodniaków z Iławą oferującą wszystko, czego oczekują turyści, czy malowniczymi Siemianami, górującymi nad głównym basenem. Zatoki, wyspy i sporo miejsc na spędzenie weekendu.

Jeżeli szukamy jezior mniej uczęszczanych, wybór jest ogromny, wszędzie wyszukamy miejsce na nocleg, oferta jest coraz bogatsza. Pod Ostródą, w Piławkach, albo nad połączonym nitką Kanału, jeziorem Szeląg, gdzie w Warlitach Wielkich można spędzić rodzinnie, udane wakacje, podobnie w Starych Jabłonkach nad Szelągiem Małym.

Bliżej Morąga rozpościera się z Jezioro Narie, rozległe o bogatej linii brzegowej, pełne wysp i czystej wody. Z dużą bazą noclegową na półwyspie Kretowiny.

Polodowcowe wyniesienie Góry Dylewskiej, najwyższe na Mazurach wprowadza nas w bieszczadzkie klimaty. Idealne na wycieczki rowerowe i piesze penetracje staropruskich tajemnic. Na szczycie możemy wdrapać się na wieżę widokową, poszukać głazów ofiarnych, czeka też elegancki hotel.
Niegdyś górę okrążały dwie linie kolejowe, po których obecnie pozostały malownicze nasypy i mosty, najbardziej efektowny znajdziemy w Glaznotach, a to nie jedyna atrakcja tego miejsca. Obszar Parku Krajobrazowego Wzgórz Dylewskich skrywa wiele historycznych tajemnic. Zamieszkany był od tysięcy lat, stąd wiele tu, czasem trudno niedostępnych świadectw w postaci staropruskich grodzisk.

Można odwiedzić dwór w Klonowie z pięknym parkiem, koniecznie też założenia parkowe w Dylewie i Durągu. Stan ocalałych po historycznych zawieruchach, prusackich siedzib, często woła o pomstę, ale warto zobaczyć ich bogactwo architektoniczne, póki stoją.

Sporo takich ciekawostek znajdziemy też na Ziemi Zalewskiej. W różnym stanie, od ruin, beznadziejnego oczekiwania na inwestora, po starannie odrestaurowane, jak w Pozortach, gdzie można wypocząć, bądź tylko wpaść na kawę.

Bardzo efektowne są dawne posiadłości prusackiej magnaterii, potężny średniowieczny zamek w Szymbarku i jeden z najznamienitszych w Prusach, zrujnowany, pałac w Kamieńcu rodu Finckensteinów.
Na północy swoje włości posiadał równie potężny ród zu Dohna z majątkami w Morągu, Markowie, gdzie znajduje się niezwykły cmentarz rodowy i przede wszystkim w Słobitach, które konkurowały z Kamieńcem i niestety spotkał je podobny los. Ale nawet w stanie ruiny, posiadłości nadal imponują.

Obecnie wieś, po zniszczeniach wojennych, ale nadal z charakterem miasteczka o średniowiecznym rodowodzie. Położone na uboczu, między dwoma jeziorami, Dąbrówno niewątpliwie trzeba odwiedzić. Średniowieczny kościół, synagoga, widokowe promenady nad jeziorami i mosty kolejowe po dawnej linii Ostróda - Turza Wielka.

To sieć niemieckich umocnień z lat 40 XX wieku. Dla zainteresowanych militariami i globtroterów. Po lasach i polach można wytropić około 120 schronów i wiele innych konstrukcji.

Kajakami popływamy nie tylko jeziorami, kraina oferuje możliwości dla kajakarstwa rzecznego, a trasa na rzece Wel, daje odcinki bardzo wymagające. Można też pływać Drwęcą, płytką i zarośniętą Maruzką oraz Pasłęką. Pełny kontakt z dziką przyrodą. Wszędzie znajdziemy firmy, które zadbają by wyprawa była bezpieczna i oferują pełną organizację sprzętową.

To oczywiście tylko wyrywkowe przykłady atrakcji, jakie Mazury Zachodnie oferują turystom, jest tego o wiele, wiele więcej, trzeba sięgnąć do netu i przewodników. Do wyboru, do koloru, każdemu wedle potrzeb, dla każdego coś miłego…